«Երբ ծոմ պահեք, տրտմերես մի՛ լինեք կեղծավորների նման, որոնք իրենց երեսները այլանդակում են, որպեսզի մարդկանց այնպես երևան, թե ծոմ են պահում. ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ա՛յդ իսկ է նրանց վարձը: Այլ երբ դու ծոմ պահես, օծի՛ր քո գլուխը և լվա՛ քո երեսը, որպեսզի չերևաս մարդկանց որպես ծոմ պահող, այլ քո Հորը՝ գաղտնաբար. և քո Հայրը, որ տեսնում է, ինչ որ ծածուկ է, կհատուցի քեզ» (Մատթ. 6.16-18):

Ավետարանում մեկ անգամ չէ, որ խոսվում է բարի գործերի ծածուկ կատարման կարևորության մասին: Ինչպես օրինակ, երբ Տերը խոսում է ողորմության մասին, այնժամ նույնպես կոչ է անում, որ ձախ ձեռքը չիմանա, թե աջն ինչ բարի գործ կատարեց: Հոգևոր կյանքում ձևապաշտությունը ոչ այնքան չարամտություն է, այլ քրիստոնեության ճշմարիտ ընկալման բացակայություն:

Ովքեր պահեցողությունը կատարում են ցուցադրաբար, ապա նրանց համար կարևոր է ոչ թե պահքի հոգևոր խորհուրդն, այլ շրջապատի աչքում իբրև բարոյական և առաքինի անձնավորություն երևալու հանգամանքը: Մինչդեռ պահքի հիմքում ընկած է հավատքը և սերն առ Աստված, ինչպես նաև մեղքերը քավելու հոգևոր պահանջը:

Քրիստոնյաների  մի մասը կարևորում է հոգևոր պահքը, ոմանք էլ̀ սննդի:  Սակայն պետք է իմանալ, որ թե մեկը, և թե մյուսը սխալ և սահմանափակ մոտեցում է հարցին, և պահքի ամբողջ խորհուրդը կայանում է և՛ հոգևոր, և՛ սննդային պահեցողության մեջ:

Սա այսպես է, քանի որ մարդն ի ծնե ունի երկկազմ բնություն: Եվ մարդու մարմինն ու հոգին ամենևին միմյանց հակադիր երևույթներ չէն, այլ՝ ընդհակառակը հանդիսանում են միմյանց գոյությունն ապահովող միջոցը, քանզի մարդու հոգևոր սկիզբը անմիջականորեն համադրված է ֆիզիկականի հետ:

Այսպիսով մարմինն առանց հոգու կենդանություն ունենալ չի կարող, իսկ հոգին առանց մարմնի չի կարող կատարել որևէ գործողություն: Ուրեմն մարդկային մարմինն ու հոգին անխզելիորեն ներդաշնակված են մեկմեկու և մարդկային կեցությունն ապահովում են երկուստեք՝ համատեղ գործողության արդյունքում:

Արմեն Չաքմիշյան

«Երբ ծոմ պահեք, տրտմերես մի՛ լինեք կեղծավորների նման, որոնք իրենց երեսները այլանդակում են, որպեսզի մարդկանց այնպես երևան, թե ծոմ են պահում. ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ա՛յդ իսկ է նրանց վարձը: Այլ երբ դու ծոմ պահես, օծի՛ր քո գլուխը և լվա՛ քո երեսը, որպեսզի չերևաս մարդկանց որպես ծոմ պահող, այլ քո Հորը՝ գաղտնաբար. և քո Հայրը, որ տեսնում է, ինչ որ ծածուկ է, կհատուցի քեզ» (Մատթ. 6.16-18):

Ավետարանում մեկ անգամ չէ, որ խոսվում է բարի գործերի ծածուկ կատարման կարևորության մասին: Ինչպես օրինակ, երբ Տերը խոսում է ողորմության մասին, այնժամ նույնպես կոչ է անում, որ ձախ ձեռքը չիմանա, թե աջն ինչ բարի գործ կատարեց: Հոգևոր կյանքում ձևապաշտությունը ոչ այնքան չարամտություն է, այլ քրիստոնեության ճշմարիտ ընկալման բացակայություն:

Ովքեր պահեցողությունը կատարում են ցուցադրաբար, ապա նրանց համար կարևոր է ոչ թե պահքի հոգևոր խորհուրդն, այլ շրջապատի աչքում իբրև բարոյական և առաքինի անձնավորություն երևալու հանգամանքը: Մինչդեռ պահքի հիմքում ընկած է հավատքը և սերն առ Աստված, ինչպես նաև մեղքերը քավելու հոգևոր պահանջը:

Քրիստոնյաների  մի մասը կարևորում է հոգևոր պահքը, ոմանք էլ̀ սննդի:  Սակայն պետք է իմանալ, որ թե մեկը, և թե մյուսը սխալ և սահմանափակ մոտեցում է հարցին, և պահքի ամբողջ խորհուրդը կայանում է և՛ հոգևոր, և՛ սննդային պահեցողության մեջ:

Սա այսպես է, քանի որ մարդն ի ծնե ունի երկկազմ բնություն: Եվ մարդու մարմինն ու հոգին ամենևին միմյանց հակադիր երևույթներ չէն, այլ՝ ընդհակառակը հանդիսանում են միմյանց գոյությունն ապահովող միջոցը, քանզի մարդու հոգևոր սկիզբը անմիջականորեն համադրված է ֆիզիկականի հետ:

Այսպիսով մարմինն առանց հոգու կենդանություն ունենալ չի կարող, իսկ հոգին առանց մարմնի չի կարող կատարել որևէ գործողություն: Ուրեմն մարդկային մարմինն ու հոգին անխզելիորեն ներդաշնակված են մեկմեկու և մարդկային կեցությունն ապահովում են երկուստեք՝ համատեղ գործողության արդյունքում:

Արմեն Չաքմիշյան