Կաթողիկե Սուրբ Էջմիածնի տոնով ամփոփվում է եկեղեցական տոներով հագեցած Արարատյան շաբաթը: Այն, Արաբկիրի Սուրբ Խաչ եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Պարթև քահանա Մուրադյանի խոսքով, խորհրդանշում է հայոց դարձը, հաղթանակը կռապաշտության դեմ: Հիշատակվում են Հայաստանում քրիստոնեության հաստատման, դրան նախորդող պատմական իրողությունները: Շաբաթն անվանվում է Արարատյան, քանի որ հիշատակվող իրադարձությունները տեղի են ունեցել Արարատյան դաշտում:

Կաթողիկե Սուրբ Էջմիածինը

301 թվականին Հայաստանում քրիստոնեության հաստատման ու դրան նախորդող պատմական իրողությունների մասին նկարագրությունները մեզ հասել են Ագաթանգեղոսի պատմության շնորհիվ:

Կաթողիկե Սուրբ Էջմիածնի տոնը հիշատակն է այն տեսիլքի, որ երևաց Գրիգոր Լուսավորչին՝ Խոր Վիրապից ելնելուց հետո: Արարատյան դաշտում իջավ Միածին Որդին ու ոսկե մուրճով ցույց տվեց՝ որտեղ պիտի կառուցվի Էմիածինը։

«Բարձր ու ահեղ, ընթանում էր լուսեղեն զորքի առջևից և ձեռքին ուներ ոսկե մեծ կռան (մուրճ) և բոլորը նրա ետևից էին գալիս և Նա իջավ հասավ մինչև երկրի հատակը, քաղաքի մեջտեղը, խփեց լայնատարած գետնին և մեծ թնդյուններ հնչեցին անդունդների սանդարամետից»:

Ագաթանգեղոս պատմիչն է վկայում, որ Մայր Տաճարը կառուցվել է Տրդատ Գ թագավորի ու Գրիգոր Լուսավորիչ կաթողիկոսի օրոք` Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելու առաջին տարիներին՝ 301-ից 303 թվականներին:  

Ավանդության համաձայն՝ Տրդատը բարձրացել է Մասիս լեռն ու իր հետ բերել կարծր, անտաշ, ծանր ու մեծ քարեր` մատուռների շինության համար: Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը սրբագործել է վայրը, այնուհետև կառուցվել է Մայր Տաճարը՝ Կաթողիկե եկեղեցին: Հայ եկեղեցու հոգևոր բարձրագույն իշխանությունն ու աթոռանիստը տեղակայվել է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում:

«Կույսերի հալածանքները, Գրիգոր Լուսավորչի Վիրապից ելքը, հայոց աշխարհում դարձը, այնուհետև տեսիլքը, Սուրբ Էջմիածնի հաստատումը ամրապնդեցին քրիստոնեությունը հայոց աշխարհում: Էջմիածինը դարձավ հայոց հոգևոր կենտրոնը, այն խորհրդանշում է քրիստոնեության, լույսի տարածումը»,- նշում է Տեր Պարթևը։ 

Հոգևորականը հավելում է. «Էջմիածին անվանումն ունի իր խորհուրդը, այսինքն՝ իջավ Միածինը՝ Հիսուս Քրիստոսը: Միածնի էջքով հաստատվեց Էջմիածինը մեր երկրում»։ 

Սրբություն Սրբոց

4-րդ դարի սկզբից Սուրբ Էջմիածինը դարձավ քրիստոնեության կենտրոն։ Այնտեղ ժամանակին հոգևոր-թարգմանչական գործունեությունն են ծավալել Մեսրոպ Մաշտոցն ու Սահակ Պարթևը: Տեղում է զարգացել հայ գրականությունը, փիլիսոփայությունը, աստվածաբանությունը:

Այսօր այնտեղ են պահպանվում սրբազան հնություններ, մասունքներ: Էջմիածնում է Սուրբ Գեղարդը, Գրիգոր Լուսավորչի, Հակոբ Մծբնայի, Թադեոս, Բարդուղիմեոս առաքյալների Սուրբ աջերը: Պահպանվում են արժեքավոր հայկական ձեռագրեր՝ 13-ից 18-րդ դարերի:

Տեր Պարթևի խոսքով` Կաթողիկե Սուրբ Էջմիածնի տոնը մեզ համար առիթ պետք է լինի ևս մեկ անգամ խորհելու Սուրբ Էջմիածնի կարևորության մասին․

«Սուրբ Էջմիածինը պետք է դրոշմված լինի յուրաքանչյուր հայ քրիստոնյայի սրտում՝ որպես իր հավատքի անբաժան մի մասնիկ, մեծ ուխտավայր, հայոց հավատի օրրան, Սրբություն Սրբոց։ Այն աստվածային պարգև է աշխարհում առաջին քրիստոնյա ժողովրդին։ Պետք է մեր հավատքը զորացնենք Սուրբ Էջմիածնով: 

Կաթողիկե Սուրբ Էջմիածնի տոնին մատուցվում է տոնական Պատարագ նաև կատարվում է Հայրապետական մաղթանք:  

Անի Ավագյան